TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ
Tüketici Hakem Heyetleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulmuş, tüketici işlemlerinden veya tüketiciye yönelik uygulamalardan kaynaklanan belirli bir miktara kadarki ihtilafları[25] çözmekle görevli olan merciilerdir. (6502 sayılı Kanun m.66)
Görüldüğü üzere, Tüketici Hakem Heyetlerinin görev alanını tespit bakımından “tüketici işlemi” kavramının ne anlama geldiği büyük önem arz etmektedir. Tüketici işlemi 6502 sayılı Kanunun 3/l maddesinde, “Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere 6502 sayılı Kanun ile birlikte Tüketici Hakem Heyetlerinin görev alanı oldukça genişlemiştir. Zira, banka ile tüketici arasında, bankacılık hizmetinden kaynaklanacak her türlü ihtilafta tüketici yönünden Hakem Heyeti görevli olacaktır.[26]
Hakem Heyetleri konusunda 6502 sayılı Kanun ile getirilen yeniliklerden bir diğeri de parasal sınır üzerindeki uyuşmazlıklar için Hakem Heyetlerine yapılacak başvurunun yasaklanmış olmasıdır. (m.69)[27]Bu nedenle, tüketici hakem heyetleri 6502 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra limit üzerindeki başvuruları görevsizlik nedeniyle reddetmek durumundadırlar.[28]
Ayrıca, itiraz olunan karar esas yönünden kanuna uygun olup da, hesap hatası, maddi hata veya kanunun olaya uygulanmasında hata edilmiş ise tüketici mahkemelerine kararı düzelterek onama yetkisi verilmiştir. Böylelikle, esas ilişkin olmayan bir sebeple Hakem Heyeti kararının iptal edilmesinden kaynaklanacak tüketici mağduriyetinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Zira, mahkemenin düzelterek onama imkanı olmadığında kararı iptal etmesi ve tüketicinin de tüm süreci yeniden başlatması gerekmekteydi.
Son olarak, Türkiye Bankalar Birliği tarafından 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 80/j maddesine istinaden çıkartılan Tebliğ ile kurulan “Türkiye Bankalar Birliği Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti”ile 6502 sayılı Kanunda belirtilen Tüketici Hakem Heyetleri arasındaki görev dağılımına da değinmekte fayda bulunmaktadır.
Türkiye Bankalar Birliği Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti, 14.05.2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olan söz konusu Tebliğ uyarınca kurulmuş, 5 üyeden oluşan[29] ve Birlik üyeleri ile bireysel müşterileri arasındaki uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmayı amaçlayan bir yapılanmadır.
Tüketicilerin bu Heyete başvurmuş olmaları 6502 sayılı Kanun çerçevesinde faaliyet gösteren Tüketici Hakem Heyetine başvurmalarına engel değildir. Zira, 6502 sayılı Kanunun 68/5 maddesinde “Bu madde tüketicilerin ilgili mevzuatına göre alternatif uyuşmazlık çözüm mercilerine başvurmasına engel değildir” denilmiştir. Ancak, şayet tüketici 6502sayılı Kanun çerçevesinde faaliyet gösteren Tüketici Hakem Heyetine başvurursa artık TBB Hakem Heyetinin görevi sona erecektir. (Tebliğ m.7)
